Deel 5
Een bericht van KBO-PCOB dat onlangs naar buiten kwam meldt dat bijna een kwart van alle senioren bezwaren ziet in het langer thuis wonen. De belangrijkste reden is volgens 95% van hen dat de sluiting van verzorgingshuizen een zeer zware druk legt op de mantelzorgers. Ook vindt bijna de helft van alle senioren het lastig om een beroep te moeten doen op de mantelzorger.
Dit begrijp ik heel goed. Ze hebben dan ook gewoon gelijk. De zorg voor een naaste is zwaar, zeker ook omdat deze zorg voortkomt uit een beperking van de zorgvrager. De verantwoordelijkheid alleen al wordt door veel mensen als een druk ervaren. Deze zorgbehoefte creëert bovendien een afhankelijkheid en dat heeft een enorme impact op de relatie. Reden temeer om de mantelzorger zoveel mogelijk te ontzien, zodat deze zo lang mogelijk kan blijven functioneren. Dat is win-win toch?
Van zorgbehoefte naar zorgvraag naar zorg.
Waarom mopperen we zoveel op de zorg, of beter gezegd, het gebrek aan zorg? In 2011 heb ik -na jaren van aandringen- mijn vader zover gekregen dat hij bereid was te verhuizen van Groningen naar Nuenen. Hier kon ik er voor hem zijn als dat nodig was. In de periode 2011 - 2015 heeft hij kunnen leven zoals hij gewend was; zonder bemoeienis van buitenaf. Pas in 2015 werd zijn zorgvraag acuut. Onzin natuurlijk, die zorgbehoefte bestond al in 2011. Hij is niet voor niets verhuisd! Al deze jaren en waarschijnlijk langer, heeft hij zijn zorgbehoefte verborgen gehouden voor de buitenwereld. Zo wilde hij het. Achteraf bleek dat dit voor hem een hele zware periode is geweest.
Hier valt het meeste te winnen.
Neem je verantwoordelijkheid door op tijd de zorgbehoefte te herkennen en erkennen. Stop met verstoppertje spelen, iedereen weet het allang en je hebt er alleen jezelf mee! Het scheelt jaren van ellende en geeft je de gelegenheid om zelf of gezamenlijk na te denken over de toekomst en op tijd hulp en zorg te regelen.
De ervaring met mijn vader is helaas geen uitzondering. Bijna dagelijks spreek ik wel een mantelzorger wiens leven tot een halt komt omdat er geen hulp is bij het oplossen van de zorgvraag. De ellende van deze groep mensen is niet te overzien en dan moeten ze nog knokken om hulp te krijgen?! Mensen worden van het kastje naar de muur gestuurd.
Het is belangrijk om onze zorg goed te organiseren
Het heeft dus ruim 4 jaar geduurd voordat mijn pa de zorg kreeg die hij nodig had. Wat een verschil in kwaliteit van leven! Wat opvalt is dat je voor een groot deel zelf verantwoordelijk bent om zorg (op tijd) te regelen. Je moet het allemaal maar weten. De juiste stappen zetten is tijdrovend en vraagt een goede kennis van wetten en regels. Dit is niet eenvoudig en ook lang niet altijd succesvol. Daarbij komt dat de invulling van de zorg in Nederland niet goed is verdeeld waardoor het kan gebeuren dat bij twee mensen met de zelfde zorgvraag de één wel, en de andere géén zorg krijgt. Dat kan niet de bedoeling zijn.
Grote verschillen per gemeente bij behandeling zorgvraag
Zoals ik al zei, is het vaak nog een heel gedoe om door het oerwoud aan regels en regelingen de weg naar zorg of hulp te vinden. Dit komt onder andere omdat in 2015 een deel van de uitvoer van de zorg gedecentraliseerd is. De gemeenten in Nederland hebben de verantwoording gekregen voor het uitvoeren van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Daar hoort een zak met geld bij die hen in staat stelt om beleid te maken en hier invulling aan geven. Gebrek aan kennis van de wet aan de kant van de gemeenten zorgt voor grote ongelijkheid en frustraties aan de kant van de zorgvrager, partner en mantelzorger.
Trouw schrijft hierover in mei 2019 het artikel
"Of je hulp ontvangt van de gemeente, hangt af van waar je woont".
Hieruit blijkt dat gemeenten heel vaak door de rechter op de vingers worden getikt omdat ze de wet niet goed uitvoeren. Het is volgens mij nooit de bedoeling geweest dat überhaupt de rechter tussenbeide moet komen om hulp bij een zorgvraag af te dwingen. Het geeft aan dat er veel te winnen is door een transparant, zorggericht beleid te voeren dat vóór en niet tegen de zorgvrager werkt. Lees het hele artikel hier.
Overheid, praat mét mantelzorgers, niet óver mantelzorgers.
Dit is het kopje van deze petitie om de overheid attent te maken op het gebrek aan transparantie aan regelgeving en mogelijkheden. Er wordt in Nederland jaarlijks ongeveer 100 miljard euro aan zorg uitgegeven. Daarvan gaat 1/3e deel op aan de psychische zorg wat deze veruit de grootste kostenpost maakt. Hieronder valt ook de zorg voor mensen met alzheimer of dementie. Het AD onderschrijft dit in dit artikel.
Wat nou als...
...de gemeenten zouden proberen de burger actief tegemoet te komen met advies en zorgmiddelen? Dan is de kans groot dat ze veel langer en gelukkiger zelfstandig blijven functioneren. De extra kosten streep je weg met het geld dat je bespaart aan opname in een zorginstelling. Dat dit nu niet zo gebeurt heeft niets te maken met de hoogte van de kosten hiervan maar met waar het geld vandaan komt; de gemeente versus de landelijke overheid.
Een oplossing lijkt mij niet een kwestie van meer geld of meer mensen, maar van herverdelen van middelen. Slimmer dus!
Het MOET anders en het KAN anders.